Dünya xəbərləri

İsveçrə sülh sənədini 78 ölkə dəstəkləyib

Sammit iştirakçıları

İyunun 15-i və 16-sı İsveçrədə gerçəkləşən Ukrayna üzrə beynəlxalq sülh konfransının yekun sənədini 78 iştirakçı ölkə dəstəkləyib.

Sənəd konfransda müzakirə edilən üç əsas mövzuya - humanitar məsələlər, nüvə və ərzaq təhlükəsizliyinə həsr olunub.

Sammitdə 90-dan çox ölkə iştirak edib, lakin bəziləri yekun sənədə qoşulmayıb. Onların arasında Səudiyyə Ərəbistanı, Hindistan, Tailand, Meksika, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri və Cənubi Afrika Respublikası kimi "Qlobal Cənub" adlanan ölkələr var. Ermənistan, eləcə də müşahidəçi qismində iştirak edən Braziliya və Vatikan sənədi dəstəkləməkdən çəkinib.

Sənəd Rusiya qoşunlarının Ukrayna ərazisindən çıxarılmasını birbaşa tələb etmir. Lakin beynəlxalq səviyyədə tanınmış sərhədlər daxilində istənilən dövlətin, o cümlədən Ukraynanın müstəqilliyinə və ərazi bütövlüyünə hörmət etməyin zəruriliyindən bəhs olunur. Sammit iştirakçıları Birləşmiş Millətlər Təşkilatı (BMT) Baş Assambleyasının Rusiyanın təcavüzünü pisləyən qətnamələrini xatırladırlar. Mətndə BMT Nizamnaməsinə və onun əsas prinsiplərinə bir neçə istinad var. Onların Ukraynada ədalətli və davamlı sülhə nail olmaq üçün əsas ola biləcəyi bildirilir.

Bundan əlavə, Zaporojye Atom Elektrik Stansiyasının (AES) rəsmi Kiyevin nəzarətinə qaytarılması, məhbusların "hamının hamıya" sxeminə uyğun dəyişdirilməsi, Rusiyaya aparılan uşaqların və qanunsuz olaraq çıxarılan bütün insanların Ukraynaya dönməsinin zəruriliyi vurğulanır. Bundan əlavə, Qara və Azov dənizlərində ticarət gəmiçiliyinin təhlükəsizliyinə zəmanət verilməsinin vacibliyindən, ərzaq təhlükəsizliyindən hərbi məqsədlər üçün istifadə edilməməsindən danışılır. Həmçinin bildirilir ki, Ukraynadakı müharibə kontekstində nüvə silahından istifadə ilə bağlı təhdidlər qəbuledilməzdir.

İsveçrədə Ukrayna ilə bağlı iki günlük sammitdə 100-ə yaxın ölkə və beynəlxalq təşkilat iştirak edib. Rusiya bu danışıqlara dəvət olunmayıb. Moskva onun iştirakı olmadan tədbirin heç bir mənası olmayacağını, İsveçrəni neytral ölkə saymadığı üçün dəvət alsa belə, oradakı bu prosesə qatılmayacağını bəyan edib. Moskva ilə yaxın münasibətdə olan bir sıra dövlətlər, o cümlədən Çin, Misir, Pakistan, Orta Asiya, habelə Afrika və Asiyanın bir çox ölkələri iştirakdan imtina ediblər. Azərbaycan da rəsmi dəvətə baxmayaraq, ora getməyib.

Konfrans başlamazdan bir gün əvvəl Rusiya prezidenti Vladimir Putin Ukraynanın ərazisinin bir hissəsindən imtina etməsini nəzərdə tutan sülh danışıqlarının başlanması üçün öz şərtlərini irəli sürüb. Kiyevdə və Qərbdə onları sülh təklifi deyil, kapitulyasiya tələbi adlandırıblar.